De langste adem

De langste adem

Prijs € 12,95

Rubriek: Literatuur Anders:

Waargebeurd verhaal

Auteur: Peet Adams

De langste adem

Een verloren echtgenoot en vader. Dertien jaar lang procederen. Leugens, vernederingen. Uiteindelijk wonnen de nabestaanden van Wil Widdershoven, maar de juridische strijd tegen DSM was bitter, cynisch en eenzaam. De Limburgse journalist Peet Adams volgde de affaire en viel van de ene verbazing in de andere. Hij schreef er een aangrijpend boek over: De langste adem.

‘Ik krijg er nog steeds de koude rillingen van,’ zegt auteur Peet Adams terugkijkend op hoe DSM reageerde op het overlijden van ex-werknemer Wil Widdershoven. Of beter gezegd: hoe het concern niét reageerde. Geen condoleancekaartje, geen krans bij het graf, geen bosje bloemen. Niks. Toen Widdershoven in 1987 overleed aan mesothelioom, bleef het van de kant van DSM akelig stil. Vijfendertig jaar lang had hij bij de Limburgse chemiereus gewerkt. Aanvankelijk als bankwerker – waarbij hij leidingen omwikkelde met asbest tegen bevriezing – en later als meet- en regeltechnicus, wat hem eveneens veelvuldig met asbestvezels in aanraking bracht. Inademing daarvan veroorzaakte bij Widdershoven de ongeneeslijke ziekte mesothelioom: buik- en longvlieskanker die uitsluitend door asbest veroorzaakt kan worden. Hij stikte letterlijk. De ‘voorzorgsmaatregelen’ die DSM had genomen bestonden enkel uit het verstrekken van een eenvoudig mondmaskertje dat je in elke doe-het-zelf-winkel voor een paar euro kunt kopen. Widders­hoven kreeg het ding enkele maanden voordat hij met pensioen ging. Adams : ‘Eerder heeft DSM nooit voorzorgsmaatregelen genomen, terwijl ze hadden kunnen weten dat asbest een levensgevaarlijke stof is.

Dat was vanaf de 50’er jaren in Nederland bekend.’ Maar toen Wil Widdershoven stierf, werd van DSM taal noch teken vernomen. Hoewel, toen zijn familie het bedrijf per brief aansprakelijk stelde en een schadevergoeding eiste, stuurde DSM een ontvangstbevestiging. En dat was het…

Het was juist die onverschilligheid van DSM tegenover haar overleden echtgenoot die Mia Widdershoven ertoe bracht om een juridische strijd aan te binden met het concern. De strijd, die ze uiteindelijk won, zou dertien jaar duren .

‘Op alle mogelijke manieren is de rechtsgang belemmerd’

‘Het was volstrekt overbodig dat de zaak zo lang duurde,’ vertelt Peet Adams (49), in het dagelijks leven journalist bij dagblad De Limburger. ‘Al schrijvende heb ik ontdekt dat er al die tijd sprake is geweest van iets wat verdacht veel op een samenzwering leek. De invloed van DSM reikte ontzettend ver. Zo zat het bedrijf in het bestuur van het ziekenhuis in Sittard en had daar grote invloed. Datzelfde ziekenhuis weigerde bijvoorbeeld op een gegeven moment om gegevens te verstrekken over Widdershoven, terwijl het heel legitiem was dat die informatie gegeven werd. Op alle mogelijke manieren is de rechtsgang belemmerd, gewoon in de wetenschap dat DSM van meet af aan geweten heeft dat ze fout zat.’ Alleen al het vaststellen van de doodsoorzaak van Widdershoven duurde twee jaar. Zo lang namelijk deed de speciaal ingestelde commissie erover, om uiteindelijk te kunnen vaststellen dat de doodsoorzaak ‘niet meer te achterhalen’ viel. Adams : ‘En dat was in feite de genadeklap voor Mia Widdershoven, want het betekende dat ze daarna nog acht jaar bezig zou zijn om haar gelijk te halen. En ook de longarts, die eerst stelde het allemaal niet zeker te weten, geeft nu in het boek toe dat hij min of meer altijd wel heeft geweten dat Widdershoven aan mesothelioom is overleden.’

Op een geheime bijeenkomst barstte de veiligheidstopman van DSM in huilen uit

‘De langste adem’ presenteert feiten, onthullingen en uitspraken waarbij je haren je te berge rijzen. Zo komt DSM meer dan eens met het verwijt op de proppen, dat de familie Widdershoven maar sectie had moeten laten verrichten op het lichaam van Wil om duidelijkheid over zijn doodsoorzaak te krijgen. Zoon Leon in het boek: ‘Een jaar na het overlijden van vader ben ik naar de pastoor, het kerkbestuur en het bisdom gegaan om toestemming te krijgen het graf te openen. Dat was heel emotioneel. De doden hoor je immers met rust te laten. We hebben wel toestemming gekregen, maar daar nooit gebruik van gemaakt.’ Ook beschrijft het boek ‘thriller-achtige’ taferelen tijdens een geheime bijeenkomst ruim vier jaar geleden in een hotel in Urmond, waar de DSM-veiligheidstopman in huilen uitbarstte. Overigens, toen dat gebeurde, was het pleit ineens beslecht en de afkoopsom binnen een paar weken geregeld. Adams : ‘Maar als je dán ziet hoe er alsnóg gechicaneerd is… ik heb er geen woorden voor. Want bij de persver­klaring die DSM uitdeed, heeft de familie Widdershoven toch weer gedeeltelijk moeten toegeven, zodat de schuld die DSM op zich nam naar buiten toe alsnog gecamoufleerd werd.’

DSM heeft nog onderzocht of Widdershoven tijdens zijn verblijf in Indië misschien ook met asbest in aanraking is gekomen

Voor het boek had Peet Adams het volledige juridische dossier tot zijn beschikking. ‘Het eerste wat ik deed, was naar DSM gaan. Want ik was ervan overtuigd, dat het bedrijf de verschijning van het boek zou aangrijpen om schoon schip te maken en eindelijk eens aan de familie Widdershoven toe te geven van: Sorry, we zijn fout geweest en we hebben geen goed werkgeverschap betracht naar uw man en vader. Zoiets. Maar wat gebeurde er? Ik heb de vraag om medewerking voorgelegd aan de directie van DSM en kreeg drie maanden lang geen enkel antwoord. Ik heb het drie keer opnieuw geprobeerd en uiteindelijk na vier of vijf maanden kreeg ik te horen dat ze niet meewerkten. Wel kwamen ze met een statement van vijf of zes regels die er op neerkwamen, dat ze niet meer op de kwestie wilden terugkomen. Onlangs vertelden mensen van DSM me, dat de kwestie Widdershoven één van de weinige affaires is binnen dat grote concern is, die nooit helemaal verwerkt zijn. Omdat ze nog steeds met schuldgevoelens kampen. Ik weet dat een deel van de DSM-directie destijds eigenlijk van mening was dat die zaak fatsoenlijk afgehandeld moest worden. Maar er zaten enkele diehards tussen, die de zaak tot op het bot wilden uitvechten en dus niet wilden toegeven. Maar afgezien van DSM zelf, was iedereen opmerkelijk open. Het verbaasde mij met name, dat de medische sector na al die jaren toch blijk geeft van een stukje fatsoen en ook toegeeft destijds niet zorgvuldig te zijn geweest.’

De toenmalige handelswijze van het Limburgse chemieconcern getuigt volgens Adams van ‘mateloze arrogantie’ in de kwestie Widdershoven. ‘Er gaan bij dat bedrijf miljarden om. En dat je dan tóch – feitelijk met iemands leven op je geweten – willens en wetens blijft volhouden terwijl je weet dat je ongelijk hebt: dat vind ik onbegrijpelijk. DSM heeft zelfs onderzocht of Widdershoven, die een tijdje in Indië had gezeten, dáár misschien een keertje met asbest in aanraking kon zijn gekomen! Onbegrijpelijk. Ze zullen het nooit toegeven, maar achteraf denk ik dat DSM met de kwestie Widdershoven de blunder van de vorige eeuw heeft gemaakt. Omdat het bedrijfsimago enorm is geschaad . Dat heeft het bedrijf ongetwijfeld miljoenen gekost. En dat was allemaal te vermijden geweest, door op de dag dat Wil overleed voor een krans te zorgen. Een arm om de schouders van de weduwe. Als ze dat hadden gedaan, dan was het nooit zo ver gekomen. Aan de hand van dat juridische dossier heb ik geprobeerd een zo evenwichtig mogelijk beeld te schetsen. Dus ook de argumenten van DSM komen uitvoerig aan bod. Maar in mijn achterhoofd blijf ik, niet zozeer als journalist maar als mens, toch met het gevoel zitten van: DSM heeft de kans gehad om via mijn boek iets recht te zetten, maar heeft dat niet gedaan. En dat vind ik gewoon reuze jammer. Aan de andere kant geeft me dat wel weer alle ruimte om mijn eigen kritiek te spuien op die houding. En dat heb ik gedaan in het nawoord van het boek, waar ik een persoonlijk standpunt inneem.’

‘Weduwe Mia Widdershoven verdient een lintje’

Adams volgde de asbestaffaire jarenlang op de voet en bracht de affaire in De Limburger in de openbaarheid. Ongeveer een jaar geleden klopte de Leon Widdershoven, Wil’s zoon, bij de journalist aan met het verzoek om er een boek over te schrijven. ‘ Leon had uit zijn omgeving veel signalen gekregen, dat de strijd van zijn moeder Mia eigenlijk voor het nageslacht behouden zou moeten blijven. Ik heb er even over moeten nadenken, want het is een gigantische klus. Maar uiteindelijk heb ik ja gezegd, omdat ik altijd veel bewondering heb gehad voor de manier waarop Mia de strijd met DSM is aangegaan. Ze heeft altijd gezegd: ik heb mijn man beloofd om te vechten. Niet meer voor hem, maar voor de jonge jongens met wie hij werkte. Zoiets vind ik fantastisch. Want vanaf het moment dat zij beslist om te gaan vechten, stond het leven van de familie alleen nog maar in het teken van asbest. En overal stuitte ze op de enorme macht van DSM in Limburg . Het bedrijf oefende macht uit tot in het ziekenhuis, de medici en de huisartsen. Zelfs dorpsgenoten keken de familie Widdershoven vanaf een bepaald moment met de nek aan. De mensen vroegen zich af: Hoe halen jullie het in je hoofd om onze werkgever aansprakelijk te stellen? Dus zoiets kreeg Mia ook nog te horen. Ik sluit mijn boek dan ook af met de oproep dat er eindelijk eens onder dat legioen bestuurders in Limburg iemand moet opstaan die het lef heeft om bij Hare Majesteit een onderscheiding voor Mia aan te vragen. Want weinig mensen die zó straight zijn en zó zonder eigenbelang, zijn zó tot op de bodem gegaan. Tot op de dag van vandaag. En dát is dramatisch.’

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *